ĐÁNH GIÁ VIỆC TỰ HỌC CHỦ ĐỀ “DẠY TỰ HỌC”
Bài chia sẻ của cô Nguyễn Thị Ánh Tuyết – Phó Hiệu trưởng trường THCS Pascal
Đổi mới tập huấn giáo viên, tổ chức các hội thảo theo hướng ứng dụng, kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến; giữa học cùng chuyên gia và tự học có hướng dẫn trên hệ thống LMS Cohota; đổi mới sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn là một trong những chiến lược mà TS.Hoàng Thanh Tú – Cố vấn chuyên môn trường THCS Pascal định hướng, chịu trách nhiệm tổ chức nhằm đào tạo và phát triển năng lực cho đội ngũ giáo viên nhà trường.
Sáng ngày 9/3/2022, sau 2 tháng tham gia tập huấn chủ đề “dạy tự học” bằng hình thức tự học trên hệ thống LMS và tự đánh giá mức độ đạt mục tiêu của chủ đề thông qua video hướng dẫn; các thầy cô giáo nhóm Toán – tổ Tự nhiên đã có buổi sinh hoạt chuyên môn để đánh giá việc tự học chủ đề này cùng với chuyên gia – cô Hoàng Thanh Tú.


Mở đầu buổi sinh hoạt chuyên môn, cô Phạm Phương Lan – Nhóm trưởng nhóm Toán; Tổ trưởng tổ Tự nhiên đã thay mặt nhóm Toán gửi lời cảm ơn đến Cô Hoàng Thanh Tú vì đã định hướng, hướng dẫn, đào tạo cho các thầy cô một chủ đề mới mẻ và vô cùng cần thiết.
TS. Hoàng Thanh Tú – Cố vấn chuyên môn nhà trường cho biết tự học là một trong những năng lực được Bộ Giáo dục và Đào tạo đặc biệt nhấn mạnh trong mục tiêu cần đạt của chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018. Trong bối cảnh hiện tại, với chiến lược đẩy mạnh chuyển đổi số trong dạy và học; tất cả các bộ môn trong đó có môn Toán đều có các tiết học trực tuyến/trực tiếp với giáo viên và các tiết tự học có hướng dẫn trên hệ thống. Do đó chủ đề dạy tự học là một chủ đề cần thiết để định hướng cho các thầy cô nhận ra được lợi ích của tự học; và quan trọng hơn nữa, từ các trải nghiệm của bản thân, các thầy cô sẽ rút ra được những kinh nghiệm, cách thức triển khai dạy tự học cho học sinh trong môn học của mình một cách hiệu quả nhất.
Trước khi đến với buổi sinh hoạt này, các thầy cô giáo toàn trường nói chung và các thầy cô giáo nhóm Toán nói riêng được trải nghiệm học chủ đề “dạy tự học” như một học sinh bằng việc “tự học” có hướng dẫn trên hệ thống dạy học trực tuyến LMS Cohota của nhà trường; các thầy cô được tham gia vào các hoạt động đa dạng như: đọc tài liệu, thảo luận, xem video bài giảng, thực hành làm bài tập, đọc ý kiến thảo luận của đồng nghiệp; đọc ý kiến trao đổi của chuyên gia; phản hồi về các định hướng và góp ý của chuyên gia; tự đánh giá thông qua video hướng dẫn.
Trong buổi sinh hoạt, cô Hoàng Thanh Tú đã cùng các thầy cô tập trung trao đổi về các nội dung chính như sau:
– Các thầy cô tự đánh giá năng lực tự học của bản thân trước và sau buổi sinh hoạt.
– Trao đổi, thảo luận về 9 câu hỏi khảo sát sau khi học xong các nội dung cơ bản của chủ đề “Dạy tự học”.
– Trao đổi, đánh giá về các sản phẩm tập huấn; các ghi chép, cải tiến cho chủ đề “Dạy tự học”.
– Đánh giá việc hoàn thành các sản phẩm tập huấn của các thầy cô nhóm Toán.
Với nội dung thứ nhất, hầu hết các thầy cô đều có sự thay đổi thang điểm đánh giá về năng lực tự học của bản thân sau khi được cô Tú hướng dẫn, định hướng, trao đổi. TS. Hoàng Thanh Tú khẳng định: mặc dù có rất nhiều việc chúng ta đang làm nhưng chúng ta không nhận diện và đánh giá được đúng, chính vì vậy muốn đánh giá đúng năng lực tự học chúng ta cần căn cứ vào các biểu hiện của năng lực tự học mà cô đã tổng kết bằng 4 từ khoá “Mục tiêu – Kế hoạch – Thực hiện – Đánh giá”.

Ở nội dung thứ hai, buổi sinh hoạt tập trung đánh giá các biểu hiện của năng lực tự học thông qua 9 câu hỏi khảo sát đã được các thầy cô trả lời như: câu hỏi về hoạt động đã tham gia và yêu thích của các thầy cô, sự trợ giúp trực tiếp và gián tiếp của chuyên gia trong quá trình các thầy cô tự học; chia sẻ về mục tiêu, kế hoạch học tập của các thầy cô. Các thầy cô cũng được tự đánh giá mức độ tự học và mức độ đạt mục tiêu của mình trong chủ đề “Dạy tự học”.
Trong phần này chuyên gia đã đưa ra những câu hỏi để đánh giá mức độ nhận diện vấn đề và kĩ năng tự đánh giá của các thầy cô như: Vì sao cần khảo sát về các hoạt động mà người học đã tham gia và yêu thích? Vì sao các thầy cô chỉ tìm đến sự hỗ trợ của đồng nghiệp khi gặp khó khăn mà không tìm đến chuyên gia?,…Để trả lời câu hỏi liên quan đến sự hỗ trợ của chuyên gia, các thầy cô đã thẳng thắn trao đổi lý do như các bài học đã được thiết kế chi tiết, hướng dẫn cụ thể trên hệ thống; được đồng nghiệp hướng dẫn và chia sẻ giải đáp khó khăn. Bên cạnh đó, các thầy cô cũng thẳng thắn thừa nhận còn một lý do nữa chính là rào cản về mặt tâm lí, ngại hỏi, sợ sai. Cô Hoàng Thanh Tú khẳng định: học sinh của chính các thầy cô cũng như thế, đó là một rào cản; thầy cô cần cùng nhau đưa ra các giải pháp để giảm thiểu các e ngại của học sinh, để các em thoải mái chia sẻ với các thầy cô khi gặp khó khăn và cần hỗ trợ; cần cụ thể vào chính sách môn học để hướng dẫn các em từ đầu năm học.

Ở phần thứ ba, cô Hoàng Thanh Tú hướng dẫn các thầy cô thống nhất và chỉnh sửa các sản phẩm tập huấn bao gồm: nội dung thảo luận về năng lực tự học chung và năng lực tự học trong môn Toán (Biểu hiện, cách thức của giáo viên, đánh giá); việc lựa chọn các nội dung, mục tiêu cho tự học được thống nhất trong nhóm chuyên môn; phần ghi chép và giáo án áp dụng của mỗi thầy cô. Ở phần này, các thầy cô giáo đã rút ra được những kinh nghiệm, những nội dung còn thiếu sót để bổ sung, hoàn thiện sản phẩm của mình cũng như để áp dụng vào thực tế giảng dạy. Điểm nhấn của hoạt động này là việc cô Tú chỉ ra cho các thầy cô cách ghi chép và đánh giá năng lực tự học; mô tả cụ thể các hoạt động đặc trưng trong giáo án thể hiện việc hình thành và phát triển năng lực tự học cho học sinh.
Cũng ở phần này, cô Tú đặt câu hỏi cho các thầy cô: Có cần thiết hay nên gửi các video hướng dẫn ngay từ đầu không hay không? Qua câu trả lời của các thầy cô, có thể thấy, các thầy cô đã nhận diện rất rõ 5 vai trò của người giáo viên, trong đó có một vai trò vô cùng quan trọng là người hỗ trợ; “hỗ trợ nhưng không làm hộ”; người giáo viên như người thuyền trưởng, chỉ nhảy vào cuộc khi con tàu đi chệch hướng. Các thầy cô cũng rút ra được kinh nghiệm cho bản thân mình trong việc dạy học sinh tự học đó là: muốn học sinh tự học tốt, cần cung cấp cho các em một hệ thống các công cụ chỉ dẫn và hỗ trợ chi tiết. Nhóm cũng sẽ thống nhất điều chỉnh chương trình E – learning của bộ môn như: có thêm phiếu hướng dẫn ghi chép trong các tiết tự học có hướng dẫn xem video bài giảng; tích hợp thưởng điểm trong các câu hỏi tương tác; bổ sung đáp án các bài tập tự luận trên hệ thống;…

Ở phần cuối cùng, các thầy cô căn cứ vào mục tiêu của chủ đề, các nhận xét góp ý của chuyên gia để đánh giá lại năng lực tự học và điểm đánh giá hoàn thành chủ đề “Dạy tự học” của bản thân. Các thầy cô tích cực tham gia trả lời các câu hỏi của chuyên gia trong buổi sinh hoạt đều được cộng thêm điểm khuyến khích.
Chia sẻ về cảm nhận của bản thân khi học chủ đề này, hầu hết các thầy cô đều có chung các cảm nhận như: trải nghiệm mới mẻ, thú vị, bổ ích và vô cùng thiết thực. Nhóm chuyên môn cũng thống nhất tiếp tục đăng ký học chủ đề tiếp theo “Thiết kế và tổ chức hoạt động học tập theo năng lực đặc thù môn học”.
Sau buổi sinh hoạt này, các thầy cô sẽ tiếp tục học hỏi, hoàn thiện hơn nữa; đặc biệt sẽ triển khai các sản phẩm tập huấn vào thực tế và ghi chép cải tiến cho năm học mới. Buổi sinh hoạt cũng là tiền đề để nhóm/tổ chuyên tăng cường các hoạt động tự đào tạo nội bộ; nâng cao năng lực nghề nghiệp của mỗi giáo viên; giúp việc dạy học ngày càng nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.

Chúng em xin cảm ơn chuyên gia đã luôn đồng hành, hỗ trợ và nhảy vào cuộc khi con tàu của chúng em chệch hướng.


Ý tưởng dạy học