Bảo tàng Quốc gia Singapore – Điểm đến thú vị

Bài viết đăng trên ấn phẩm Pascal Color 3 của Trường THCS Pascal

Khi đến quốc gia nào, tôi đều chọn Bảo tàng bởi bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ các dữ liệu, hiện vật về lịch sử mà cách trưng bày hay tổ chức trong bảo tàng cũng thể hiện văn hoá của quốc gia đó. Bảo tàng Quốc gia Singapore rất rộng và có 3 sự lựa chọn cho du khách đến thăm:

1) Các gian triển lãm về lịch sử Singapore.
2) Phòng trưng bày đặc biệt “An Old New World”.
3) Kết hợp cả hai phần trên.

Tôi không có đủ thời gian để đi thăm tất cả bảo tàng nên đã chọn phòng trưng bày đặc biệt tái hiện về Lịch sử Singapore trong khoảng 200 năm trước khi thành thuộc địa của Anh (từ thập niên1600 đến đến khi thành lập Singapore hiện đại năm 1819). “An Old New World” là phòng trưng bày gắn kết quá khứ với hiện đại như một câu chuyện kể lôi cuốn. Đặc biệt là phòng trưng bày đã thiết kế thành những phần hoạt động học tập khám phá dành cho các bạn nhỏ 5 tuổi cùng gia đình hoặc các học sinh ở các độ tuổi khác nhau. Với cảm nhận của riêng mình tôi sẽ giới thiệu lần lượt về những điểm chính trong triển lãm đặc biệt này.

TS. Hoàng Thanh Tú trong chuyến trải nghiệm tại Singapore

– Phần thứ nhất-lập bản đồ thế giới: trưng bày các hiện vật phong phú (bản đồ, la bàn, đồng hồ cát, vũ khí các loại…) giúp người xem hình dung được về thời kì lịch sử của hòn đảo qua giao thương và cả chiến tranh xung đột giao thương ở vùng biển này. Trong đó có trưng bày rất nhiều bản đồ của thế kỉ XVII-XIX để người xem hình dung được về hành trình vùng Đông Ấn được khám phá, khảo sát và ghi chép. Câu hỏi được đặt ra: Ai đã vẽ những bản đồ này? Chúng phục vụ mục đích gì? Vai trò của Orang Laut-những “hải nhân” (những người biết rất rõ về biển) là gì?.

Sau đó là bắt đầu những kết nối đầu tiên với thế giới, ở đây bạn sẽ được trực tiếp xem một phần trình chiếu vô cùng độc đáo, với màn hình lớn (chiếm trọn cả 3 bức tường của căn phòng), kích thước thật và hình ảnh sống động về Aceh-một thành phố cảng nhộn nhịp-điểm đến đầu tiên công ty Đông Ấn Anh năm 1602. Câu chuyện về Singapore đầu thế kỉ XVII, bắt đầu từ các chuyến giao thương đầu tiên với người Hà Lan và công ty Đông Ấn Anh bắt đầu.
– Phần thứ hai-bắt đầu chuyến đi: chắc chắn bạn cũng reo lên vì bất ngờ giống như tôi, đó là một con tàu lớn bằng gỗ và có cầu thang bước lên, có biển báo lên tàu và lời giới thiệu để du khách tưởng tượng bắt đầu một cuộc hành trình lênh đênh trên biển nhưác thuỷ thủ ở thế kỉ XVII đến vùng Đông Ấn- nơi của những cuộc phiêu lưu và sự giàu có cũng như những nguy hiểm đang chờ đón. Phần trưng bày này dành cho các gia đình và các bạn nhỏ đến đây không chỉ xem mà còn có những hoạt động học tập tương tác rất thú vị. Câu hỏi được đặt ra trước khi lên tàu: Chúng ta nên mang theo những gì? Liệu chúng ta có những thứ cần mang đi theo một chuyến đi dài không? Cuộc sống trên tàu như thế nào?. Điều này định hướng tư duy cho các bạn nhỏ lên tàu và cùng khám phá xem các thuỷ thủ trước đây đã đi trên biển như thế nào, những đồ vật nào họ mang theo, những thách thức phải đối mặt trên biển; học cách thắt dây-những nút quan trọng mà thuỷ thủ đã dùng và bước lên tầng 2 của con tàu để có thể ngắm nhìn toàn cảnh phòng trưng bày.

Tôi thực sự rất ấn tượng với phần trưng bày này. Bên cạnh việc trưng bày hiện vật kèm giới thiệu như: Những hiện vật này (Sách, vở và kính; hoặc chảo, thìa, tiền xu) là những thứ mà một hành khách cần phải mang theo, còn có câu hỏi khám phá đặt ra: Tưởng tượng bạn là một hành khách trên tàu thời đó, bạn mang theo đồ vật nào và vì sao? Một ví dụ khác là phần trưng bày hòm hành lí của những người Hà Lan trong cuộc hành trình của họ (có áo sơ mi, quần và giày gỗ) và câu hỏi đặt ra là: Bạn nghĩ một hành khách lên tàu có thể mang theo những gì trong hành trình trên biển?

Một trưng bày khác cho một hoạt động rất đời thường của cuộc sống trên tàu đó là việc đi vệ sinh hàng ngày thì có hiện vật và chú thích như sau: vì không có giấy vệ sinh trên tàu, các thuỷ thủ dùng một đoạn dây thừng để làm sạch. Họ ném dây thừng đó xuống biển để rửa sạch trước khi người kế tiếp sử dụng. Xem đến đây tôi nhớ đến một giờ học Lịch sử của các bạn nhỏ lớp 7 ở trường Pascal năm học trước. Khi học về phát kiến địa lý có nói đến hành trình của các nhà thám hiểm, các bạn ấy đã đặt câu hỏi về cuộc sống trên tàu như: họ tắm rửa và vệ sinh hàng ngày như thế nào? Đó là những vấn đề không được đề cập trong sách giáo khoa và đã được các bạn nhỏ thắc mắc rất có tính thực tiễn. Đến thăm Bảo tàng quốc gia Singapore mới thấy Bảo tàng rất có ý nghĩa trong việc thu hút các bạn nhỏ tìm hiểu và thêm yêu thích Lịch sử bằng cách tái hiện rất cụ thể và sinh động về cuộc sống trong quá khứ.

– Phần thứ ba-thị trường hương liệu và chè: trưng bày về các hoạt động thương mại của các công ty Đông Ấn Hà Lan và Anh trong những năm 1600. Câu hỏi đặt ra là các công ty này hoạt động như thế nào? Các hoạt động thương mại được tiến hành như thế nào? Những trải nghiệm và cách nhìn cho chúng ta biết về sự có mặt của các công ty ở khu vực này?

Phần này hấp dẫn nhất ở gian trưng bày về các loại hương liệu và gia vị như: gừng, tỏi, quế, hạt tiêu… với các phần giới thiệu và mô phỏng minh hoạ cùng câu hỏi khám phá đặt ra: Những gia vị nào mà người châu Âu tìm kiếm?

– Phần thứ tư – các hiểu biết về địa phương và khoa học với lời giới thiệu: phần lớn thế giới tự nhiên ở vùng Đông Ấn đã được cư dân bản địa biết đến. Câu hỏi được đặt ra là: Những nhà tự nhiên học châu Âu đã dựa vào những kiến thức của người dân bản địa ở mức độ nào để tìm đường qua những địa hình mới và xác định, lưu trữ thông tin về những loài mới lạ mà họ gặp? Câu hỏi này định hướng cho phần thăm quan ở gian triển lãm này. Ở đây có phần trưng bày rất cuốn hút về các cây thuốc chữa bệnh ở địa phương, công dụng của chúng và hoạt động học tập kèm theo cho khách tham quan. Phần dẫn giới thiệu dẫn dắt như sau: Ngày nay khi chúng ta ốm, chúng ta đến gặp bác sĩ và đến bệnh viện. Nhưng mọi người trước đây đã làm gì khi chưa có các điều kiện hỗ trợ như vậy? Họ tìm kiếm ở trong vườn và trong làng, sử dụng các loại cây có thể chữa trị hoặc giảm đau. Sau đó là câu hỏi, các phần trưng bày hình ảnh cây thuốc, công dụng và nút nhấn để người xem có thể thử ghép nối, hướng dẫn cách thực hiện: nếu ghép đúng cây thuốc và công dụng chữa trị thì đèn sẽ sáng.

– Phần thứ năm-phong cảnh và diện mạo mới giới thiệu về những vùng đất và con người ở Đông Ấn được tạo hình qua các bức tranh phong cảnh, chân dung phản ánh sự tưởng tượng của các hoạ sĩ châu Âu và theo đó là thế giới quan và những thành kiến của họ. Những tác phẩm nghệ thuật được trưng bày ở đây sẽ cho chúng ta biết về quan tâm của người châu Âu với sự mới lạ tạo nên những góc nhìn lãng mạn hơn về Đông Ấn.

– Phần thứ sáu-sự thành lập giới thiệu về những gì đã diễn ra trước năm 1819 và các vấn đề chính trị của địa phương, khu vực và thế giới đã dẫn đến việc kí kết Hiệp ước hữu nghị và liên minh trong năm đó giữa Ngài Stamford Raffles, Temenggong Abdul Rahman và Sultan Hussein Shah (Ngài Stamford Raffles là người sáng lập thuộc địa Singapore cho đế quốc Anh. Sau này tượng của Stamford Raffles được đặt tại điểm đầu tiên mà ông và đoàn tuỳ tùng lần đầu tiên đặt chân đến hòn đảo. Bức tượng được tạc năm 1972 và dòng chữ trên bệ của tượng “Tại địa điểm lịch sử này, Sir Thomas Stamford Raffles lần đầu đặt chân lên Singapore vào ngày 28 tháng 1 năm 1819, với trí tuệ và tầm nhìn đã thay đổi vận mệnh của Singapore từ một làng chài vô danh trở thành một hải cảng to lớn và đô thị hiện đại.”).

TS. Hoàng Thanh Tú trong chuyến trải nghiệm tại Singapore

Khi đã kết thúc hành trình khám phá triển lám, bước ra ngoài vẫn còn hai bất ngờ đang chờ đón khách tham quan:
– Chia sẻ cảm nhận với các câu hỏi được đặt ra như: Bạn có khám phá được điều gì mới ở phòng trưng bày “An Old New World”? Bạn thích nhất phần trưng bày nào? Bạn có điều gì chia sẻ với người quản lý và bảo tàng? và các phiếu ghi cảm nhận. Sau khi viết cảm nhận, khách thăm quan sẽ treo lên các móc treo ở trên tường.
– Trả lời các câu hỏi đố nhanh và thao tác trên máy. Mỗi lần tham gia khách sẽ nhận được 5 câu hỏi và trả lời đúng sẽ được tặng 1 tấm ảnh về 1 hiện vật trong phòng trưng bày.
Thử trải nghiệm hai hoạt động trên sau chuyến thăm quan triển lãm đặc biệt tại Bảo tàng Quốc gia Singapore là một kỉ niệm đáng nhớ của tôi. Có quá nhiều thứ đáng học tập và vận dụng vào việc dạy học cho các bạn nhỏ ở trường Pascal trong thời gian tới.

Hoàng Thanh Tú – Cố vấn chuyên môn trường THCS Pascal
Singapore tháng 01/2020